“Sərhədsiz Reportyorlar” (RSF) təşkilatının elan etdiyi 2025-ci il üzrə “Mətbuat azadlığı” indeksində Azərbaycan 180 ölkə arasında 167-ci yeri tutub. Bu göstərici ölkənin mətbuat azadlığının ən çox məhdudlaşdırıldığı 15 ölkə sırasında yer aldığını təsdiqləyir.
İndeksə görə, neft ölkəsi Norveç mətbuat azadlığında birinci yeri qoruyub. Qonşu ölkələrdən Ermənistan 34-cü, Gürcüstan isə 114-cü yerdə qərarlaşıb. Keçmiş Sovet respublikalarından Estoniya Norveçdən sonra 2-ci yeri tutaraq diqqət çəkib. Litva və Latviya isə müvafiq olaraq 14 və 15-ci yerlərdə qərarlaşıblar.
Orta Asiya ölkələri də Azərbaycanın önündədir. Yalnız Türkmənistan bu sırada Azərbaycanın arxasında yer alıb. Maraqlı məqamlardan biri odur ki, Afrikanın 54 ölkəsindən cəmi iki ölkə Azərbaycanla müqayisədə daha aşağı mövqedə qərarlaşıb. Əvəzində, Namibiya qitə daxilində ən yüksək nəticəni göstərərək dünya üzrə 24-cü yerdə qərarlaşıb.
Reytinqdə Çin və Vyetnam kimi avtoritar idarəetməyə malik ölkələrin də son sıralarda yer alması, Azərbaycanda da mətbuatın ciddi təzyiq altında olduğunu bir daha nümayiş etdirir. Müşahidəçilər qeyd edirlər ki, bu vəziyyət informasiya azadlığına və vətəndaşların obyektiv xəbərə çıxış imkanlarına mənfi təsir göstərir.
1. Azərbaycanın indekstə geriləməsinin səbəbləri – son illərdə baş verən hadisələr, jurnalistlərə qarşı təzyiqlər, media üzərində nəzarət mexanizmləri.
2. Qonşu ölkələrlə müqayisəli təhlil – Ermənistan, Gürcüstan və digər region ölkələri ilə fərqləri və səbəbləri.
3. Siyasi rejim və mətbuat azadlığı arasında əlaqə – avtoritar rejimlərdə medianın vəziyyəti.
4. Afrika ölkələrinin sürpriz yüksəlişi – Namibiya nümunəsi ilə qitədə mətbuat azadlığının inkişafı.
5. RSF-nin metodologiyası – indeksin necə hesablandığı və hansı meyarlara əsaslandığı.