Bakı, 29 iyun 2025 — İyunun ilk 29 günü ərzində Azərbaycanda qadınlara qarşı törədilən şiddət və qətl hadisələrinin statistikası ölkədə ailədaxili zorakılığın təhlükəli miqyas aldığını bir daha ortaya qoyur. Hər biri ayrı-ayrılıqda faciə olan bu hadisələr birgə baxıldıqda sistematik və dərin sosial böhrana işarə edir.

Hüquq müdafiəçisi və vəkil Zibeydə Sadıqovanın ictimailəşdirdiyi siyahıya əsasən, bu ay ərzində 6 qadın qətlə yetirilib, bir neçə qadın isə silahlı və ya kəsici alətlərlə ağır yaralanıb, bəziləri isə reanimasiya şəraitində həyatla mübarizə aparır.


İyunun 29 günü – faciələrin xronikası
• 29 iyun, Masallı:
• Aybəniz Məmmədova – qızının əri tərəfindən silahla qətlə yetirilib.
• Arzu Zərbalıyeva – həyat yoldaşı tərəfindən silahla yaralanıb.
• Aysu Məmmədova – bacısının əri tərəfindən silahla yaralanıb.
• 28 iyun, Kürdəmir:
• Samirə Abdulova (35 yaş) – həyat yoldaşı tərəfindən öldürülüb.
• 26 iyun, Sabirabad:
• A. Hüseynova (61 yaş) – əri tərəfindən bıçaqlanıb.
• L. Hüseynova (42 yaş) – qaynatası tərəfindən bıçaqlanıb.
• 15 iyun, Astara:
• N. Cəfərli (22 yaş) – həyat yoldaşı tərəfindən döyülüb, hazırda reaimasiya şəraitindədir, vəziyyəti ağırdır.
• 07 iyun, Gədəbəy:
• Ə. Tağıyeva (58 yaş) – qaynı tərəfindən üzündən bıçaqlanıb.
• 05 iyun, Şəki:
• Zəhra Əliyeva (34 yaş) – həyat yoldaşı tərəfindən öldürülüb.
• Bakı: M. Abbaszadə – həyat yoldaşı tərəfindən ürək nahiyəsindən bıçaqlanıb.
• 04 iyun, Naxçıvan, Babək:
• Leyla Qoçəliyeva (47 yaş) – oğlu tərəfindən qətlə yetirilib.
• 01 iyun, Bakı:
• L. Vəliyeva (21 yaş) – həyat yoldaşı tərəfindən döyülərək öldürülüb. Ərinin 34 yaşı var.


“Qanunlar var, amma tətbiq olunmur”

Vəkil Zibeydə Sadıqova deyir ki, bu statistikaya düşməyən onlarla şiddət faktı da var. Onun sözlərinə görə:

“Qanunvericilikdə qadınların müdafiəsini nəzərdə tutan müddəalar mövcuddur, lakin icra mexanizmləri tam işləmir. Dəfələrlə şikayətə baxılmır, qoruma qərarları verilmir və nəticədə qadınlar ölümlə üz-üzə qalır.”


Sosial və hüquqi çağırışlar

Cəmiyyətin müxtəlif təbəqələrindən, o cümlədən vətəndaş cəmiyyəti və hüquq müdafiəçilərindən dövlət qurumlarına təcili çağırışlar edilir:
• Ailədaxili zorakılıqla bağlı qoruma mexanizmləri gücləndirilməli,
• Hüquq-mühafizə orqanlarının qadın şikayətlərinə real müdaxiləsi təmin olunmalı,
• İctimai maarifləndirmə kampaniyaları artırılmalı,
• Zorakılıq mərkəzləri və sığınacaqlar bütün bölgələrdə əlçatan olmalıdır.


Cəmiyyətin susqunluğu – cinayətə şərait yaradır

Sosioloqlar və hüquqşünaslar hesab edirlər ki, cəmiyyətin bu cür cinayətlərə alışması və laqeyd münasibəti zorakılığın yayılmasını asanlaşdırır. Hər bir qadın ölümü həm şəxsi, həm də ictimai faciədir – və bu faciələr önlənə bilərdi.


Son çağırış

İyul ayı daha neçə qadının həyatı ilə bahasına yazılacaq? Bu sualın cavabı hüquq sisteminin necə işləyəcəyindən və cəmiyyətin nə qədər susacağı və ya səssiz qalmayacağından asılıdır.

“Qadınlara qarşı zorakılıq təkcə ailədaxili məsələ deyil – bu, insan hüquqları məsələsidir.”