Münhen, Almaniya – Keçmiş alman deputat, Bavariya Xristian-Sosial İttifaqının (CSU) üzvü olmuş Eduard Lintner barəsində “Azərbaycan Laundromatı” (Azərbaycan çirkli pullar sxemi) işi çərçivəsində irəli sürülən rüşvət alma ittihamlarını qəbul etdiyini bildirib. Lintner bu barədə mayın 15-də Münhen məhkəməsində prokurorluğun irəli sürdüyü ittihamlarla razı olduğunu açıqlayıb.
Məhkəmədə Lintner faktiki olaraq ittihamların doğru olduğunu təsdiqləsə də, daha sonra Almaniyanın “DPA” xəbər agentliyinə verdiyi müsahibədə özünü günahsız saydığını və aldığı ödənişləri rüşvət kimi qəbul etmədiyini söyləyib. O, bu ödənişlərin Azərbaycan hökumətinə lobbiçilik fəaliyyəti kontekstində həyata keçirildiyini və “şərəfli motivlər” əsasında baş verdiyini bildirib.
İttihamlar Lintnerin adı çəkilən “Azərbaycan Laundromatı” işi çərçivəsində irəli sürülüb. Bu iş 2017-ci ildə Korrupsiya və Mütəşəkkil Cinayətkarlıq üzrə Jurnalistika Layihəsi (OCCRP) və bir neçə beynəlxalq media tərəfdaşının araşdırmaları nəticəsində ortaya çıxmışdı. İfşa olunan məlumatlara görə, Azərbaycan hökuməti 2012-2014-cü illərdə, yəni ölkədə jurnalist və vətəndaş cəmiyyətinin fəallarına qarşı genişmiqyaslı təzyiqlər və həbslər həyata keçirildiyi dövrdə, Avropada – xüsusilə də Avropa Şurası Parlament Assambleyasında (AŞPA) siyasi təsir qazanmaq üçün 2,9 milyard dollarlıq gizli rüşvət və pul yuma sxemindən istifadə edib.
Bu sxem çərçivəsində Azərbaycan hakimiyyət dairələrinin məqsədi Avropa siyasətçilərini və mətbuat nümayəndələrini satın almaq, dəbdəbəli hədiyyələr təqdim etməklə və müxtəlif ödənişlər həyata keçirməklə Azərbaycanın maraqlarını müdafiə etdirmək olub. Eduard Lintner də bu sxemdə adı hallanan əsas fiqurlardan biri kimi göstərilib. İddialara görə, Lintner həmçinin Azərbaycanın Avropadakı lobbiçilik səylərinin mərkəzində dayanaraq ölkənin mövqeyini gücləndirmək və xüsusilə də Qarabağ münaqişəsində Azərbaycanın lehinə rəy formalaşdırmaq üçün aktiv fəaliyyət göstərib.
Lintner məhkəmədə Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı narahatlığını dilə gətirib və bu münaqişəni Almaniyanın Soyuq Müharibə dövründəki parçalanması ilə müqayisə edib. O, lobbiçilik fəaliyyətinin bu baxış bucağından qaynaqlandığını vurğulayıb.
Azərbaycan Laundromatı işi son illər beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətini cəlb edib və Avropada korrupsiya, xüsusilə də Avropa Şurası daxilində lobbiçilik və maraqların toqquşması məsələlərini gündəmə gətirib. Bu qalmaqal nəticəsində bir sıra Avropa siyasətçiləri və vəzifəli şəxslər barəsində istintaqlar aparılıb, bəziləri siyasi karyeralarını itirib, digərləri isə rəsmi ittihamlarla üzləşib.
Eduard Lintnerin bu etirafı və mövqeyi, eyni zamanda Azərbaycanın Avropadakı lobbiçilik fəaliyyətinin miqyasını və metodlarını bir daha gündəmə gətirir. Hazırda məhkəmə prosesinin yekun qərarı gözlənilir və bu işin Avropa siyasətində korrupsiya ilə mübarizə baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyacağı ehtimal olunur.
Xronoloji ardıcıllıqla hadisələrin inkişafı:
• 2012–2014-cü illər:
Azərbaycan hökuməti daxildə jurnalistlərə və vətəndaş cəmiyyətinin fəallarına qarşı sərt repressiyalar həyata keçirir. Bu dövrdə Azərbaycan Avropada öz maraqlarını lobbi etmək üçün gizli yollar axtarır.
• 2017-ci il:
OCCRP (Korrupsiya və Mütəşəkkil Cinayətkarlıq üzrə Jurnalistika Layihəsi) və bir neçə beynəlxalq media tərəfdaşı “Azərbaycan Laundromatı” adlandırılan araşdırmanı dərc edir. Bu araşdırma nəticəsində 2,9 milyard dollarlıq çirkli pulların yuyulması və rüşvət sxemi ifşa olunur. Sxem Avropa siyasətçilərinin, jurnalistlərin və təşkilatların susdurulması və Azərbaycan hökumətinin maraqlarının müdafiəsi üçün nəzərdə tutulub.
• 2017–2024-cü illər:
Araşdırmalar və məhkəmə istintaqları nəticəsində Eduard Lintner də daxil olmaqla bir neçə Avropa siyasətçisi və ictimai fiqur haqqında rüşvət ittihamları irəli sürülür.
• 2025-ci il, mayın 15-i:
Eduard Lintner Münhendə keçirilən məhkəmə prosesində prokurorların irəli sürdüyü ittihamların faktiki doğru olduğunu etiraf edir. O, Azərbaycanın lobbiçilik fəaliyyəti çərçivəsində ödənişlər aldığını təsdiqləyir. Lakin daha sonra “DPA” agentliyinə verdiyi açıqlamada bu ödənişləri rüşvət kimi qiymətləndirmədiyini, Azərbaycanın maraqlarını “şərəfli motivlərlə” müdafiə etdiyini iddia edir.
⸻
Eduard Lintnerin bioqrafiyası:
• Doğum: Eduard Lintner 1944-cü ildə Almaniyada anadan olub.
• Siyasi karyera: Lintner uzun illər Almaniyanın Bavariya əyalətində fəaliyyət göstərən mühafizəkar Xristian-Sosial İttifaqı (CSU) partiyasının üzvü olub. O, 1990-cı ildən 2009-cu ilə qədər Almaniya Bundestaqında deputat mandatı daşıyıb.
• Əlavə vəzifələri: Bundestaqda müxtəlif komitə və qurumlarda fəaliyyət göstərib, o cümlədən Avropa siyasəti və xarici əlaqələr sahəsində aktiv iştirak edib.
• Təqaüd dövrü: Parlamentdən ayrıldıqdan sonra müxtəlif qeyri-hökumət təşkilatları və lobbiçilik fəaliyyəti ilə məşğul olub. Onun Azərbaycanla sıx əlaqələri və orada lobbiçilik fəaliyyəti 2017-ci ildən etibarən geniş ictimaiyyətə məlum olub.
⸻
“Azərbaycan Laundromatı” işi haqqında geniş izah:
• Azərbaycan Laundromatı” Nədir?
“Azərbaycan Laundromatı” ifadəsi 2017-ci ildə OCCRP və tərəfdaş media qurumlarının araşdırması ilə məşhurlaşıb. Bu, Azərbaycan hökumətinin Avropa siyasətçilərini, diplomatları və ictimai fiqurları gizli ödənişlər və hədiyyələrlə təsir altına almaq məqsədilə istifadə etdiyi mürəkkəb pulların yuyulması və rüşvət sxemini təsvir edir.
• Məqsəd nə idi?
Sxemin əsas məqsədi Azərbaycanın Avropa Şurası Parlament Assambleyasında (AŞPA) və digər beynəlxalq qurumlarda siyasi maraqlarını qorumaq və insan haqları pozuntularına dair tənqidi mövqeləri susdurmaq olub. Bunun üçün Avropanın müxtəlif ölkələrində siyasətçilərə, xüsusilə də AŞPA üzvlərinə pullar ödənib, dəbdəbəli hədiyyələr verilib.
• Məbləğ:
İfşa olunan sxemin ümumi dəyəri təxminən 2,9 milyard dollar təşkil edib. Bu vəsaitin əsas mənbəyi Azərbaycan dövlətinə yaxın olan banklar və şirkətlər vasitəsilə təmin olunub.
• Lintnerin rolu:
Eduard Lintner ifşa olunan əsas fiqurlardan biridir. Onun rəhbərlik etdiyi təşkilat və şəxsi əlaqələri vasitəsilə Azərbaycana lobbiçilik fəaliyyətləri həyata keçirib. O, Azərbaycan hökumətinin maraqlarını müdafiə etmək, Qarabağ münaqişəsində Bakının mövqeyini gücləndirmək məqsədilə fəaliyyət göstərdiyini bildirib.
• Beynəlxalq reaksiyalar:
Azərbaycan Laundromatı işi Avropa siyasətində böyük qalmaqala səbəb olub. Bir sıra siyasətçilər və qurumlar bu araşdırmalardan sonra istintaq və intizam tədbirləri ilə üzləşiblər. Azərbaycan tərəfi isə bu ittihamları rədd edərək araşdırmaların qərəzli olduğunu iddia edib.
⸻
Gözlənilən nəticələr:
Eduard Lintnerin məhkəmədə ittihamları qəbul etməsi, lakin sonradan özünü günahsız sayması, prosesin hüquqi və siyasi baxımdan mürəkkəbliyini göstərir. Bu işin yekun məhkəmə qərarı və mümkün sanksiyalar yaxın aylarda məlum olacaq. Bu proses Avropada korrupsiya ilə mübarizə və lobbiçilik fəaliyyətinin şəffaflığının artırılması baxımından da diqqətlə izlənir.