Bu gün ABŞ Dövlət Departamenti: 2024-cü ilin Azərbaycanda insan haqları üzrə hesabat yayıb

ABŞ Dövlət Departamenti: Azərbaycanda mətbuat azadlığı ciddi şəkildə məhdudlaşdırılır

ABŞ Dövlət Departamenti 2024-cü il üçün İnsan Hüquqları Hesabatını açıqlayıb. Sənəddə bildirilir ki, Azərbaycan Konstitusiyası ifadə azadlığını və mətbuat azadlığını təmin etsə də, hökumət bu hüquqları sistemli şəkildə pozur, media müstəqilliyini məhdudlaşdırır və tənqidi jurnalistlərə qarşı təzyiqlər göstərir.

Hesabata görə, jurnalistlər, redaktorlar və bloqerlər hədələnir, bəzən döyülür və həbs edilir. Onların peşə fəaliyyətinə mane olmaq üçün polis zorakılığına, onlayn və oflayn təzyiqlərə əl atır. Ölkədə televiziya və çap mediası əsasən hökumətə məxsus və ya hökumətyönlü qurumların nəzarətindədir. Az sayda müstəqil onlayn media isə bloklanır və onların əməkdaşları təqib olunur.

ABŞ Dövlət Departamenti “Abzas Media” işi çərçivəsində baş verənləri mətbuat azadlığına qarşı basqının nümunəsi kimi təqdim edib. “Abzas Media”nın baş redaktoru Sevinc Vaqifqızı 2023-cü ilin noyabrında “xarici valyuta qaçaqmalçılığı” ittihamı ilə saxlanılıb. Müşahidəçilər onun korrupsiya araşdırmalarına görə hədəfə alındığını bildirirlər. Vaqifqızının saxlanma müddəti dəfələrlə uzadılıb və o, il sonunda da həbsdə qalıb. 2023-cü ilin noyabrından bəri azı 40 jurnalist və ictimai fəal həbs edilib.

Hesabatda qeyd olunur ki, hökumət mediada senzura tətbiq edir, xarici radioların yayımını qadağan edir, müstəqil xəbər saytlarını bloklayır. RFE/RL, Meydan TV, Abzas, Azadlıq və digər onlarla media platformasının internet resurslarına ölkə daxilində giriş məhdudlaşdırılıb.

2022-ci ildə qüvvəyə minmiş yeni media qanunu da tənqid hədəfindədir. Bu qanuna görə, jurnalist kimi qeydiyyatdan keçmək üçün ali təhsil, qeydiyyatlı media qurumunda əmək müqaviləsi və məhkumluq olmaması şərtləri qoyulur. Media qurumları isə hökumətə yaxın qurumların maliyyə dəstəyindən asılı vəziyyətə salınır.

Hesabat həmçinin onlayn senzuranın, fəalların sosial şəbəkələrdəki tənqidi paylaşımlarına görə saxlanmasının, kiberhücumların və hökumətə bağlı bot şəbəkələrinin fəallara qarşı istifadə olunmasının davam etdiyini vurğulayır. Freedom House-un “Freedom on the Net” hesabatına istinadən bildirilir ki, Azərbaycanda internet azadlığı son illər daha da pisləşib.

ABŞ Dövlət departamentinin hesabatı