Jurnalistlərə Ədalət Fondu (Justice for Journalists Foundation, JFJ) yeni hesabatında keçmiş sovet respublikalarında media azadlığına qarşı təzyiqlərin artdığını bildirib. Sənəddə Azərbaycanla yanaşı, Rusiya, Gürcüstan, Belarus, Litva, Ukrayna, Qazaxıstan və Qırğızıstanda jurnalistlərə qarşı zorakılıq, hüquq pozuntuları və maliyyə təzyiqləri kimi hallara yer verilib.

Azərbaycan: Aclıq aksiyası və cəzaçəkmə şəraitinə etiraz

Hesabatda Azərbaycanın adı çəkilən hissəsində “Abzas Media”nın direktoru Ülvi Həsənlinin vəziyyətinə diqqət yetirilib. Qeyd olunub ki, Ülvi Həsənli iyunun 20-də Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin qərarı ilə 9 il azadlıqdan məhrum edildikdən sonra saxlanıldığı Umbakı qəsəbəsindəki Penitensiar Kompleksdə qeyri-insani şəraitə etiraz olaraq aclıq aksiyasına başlayıb.

JFJ bildirir ki, Həsənli Bakı İstintaq Təcridxanasına köçürülməsi üçün rəsmi müraciət etsə də, artıq bir aydan çoxdur bu sorğu cavabsız qalıb.

Gürcüstan: Məhkəmə həyətində jurnalistə təzyiq

Gürcüstanla bağlı hissədə jurnalistlərə qarşı təzyiqlərin artdığı vurğulanır. Məlumata görə, məhkəmə həyətində etirazları işıqlandıran “Publika” nəşrinin redaktoru Zurab Vardiaşvilinin şəxsiyyət vəsiqəsi və mobil telefonu məhkəmə icraçısı tərəfindən müsadirə olunub. Jurnalist videoları silməsi üçün təzyiqlə üzləşib.

Bundan başqa, Gürcüstanın Gəlir Xidməti “Batumelebi” onlayn nəşrinin bank hesablarını dondurub. Halbuki redaksiya 47 min lari (təxminən 14.900 avro) borcunu mərhələli şəkildə ödəyirdi.

Belarus və Litva: Həm ölkə daxilində, həm sürgündə təzyiqlər

Belarusda İnformasiya Nazirliyi bir neçə sosial media hesabını “ekstremist materiallar” siyahısına əlavə edib. Bunlar arasında “Brest Viasna”nın 68 izləyicili Instagram səhifəsi, rusdilli “Delfi Lithuania” YouTube kanalı və “BGmedia|Brest|News” Threads hesabı var.

Litvada isə sürgündə yaşayan “Malanka Media” əməkdaşı küçədə bir qrup sərxoş şəxs tərəfindən döyülüb. Jurnalist dodağından, diş ətindən və dişlərindən xəsarət alıb. Hadisə ilə bağlı cinayət işi açılıb.

Rusiya: Bloqerlərə qarşı qiyabi ittihamlar və beynəlxalq axtarış

Rusiya ilə bağlı hissədə mediaya qarşı repressiyalara xüsusi diqqət ayrılıb. Hesabatda bildirilir ki, tanınmış bloqer İlya Varlamova qarşı qiyabi məhkəmə işi açılıb. Ona qarşı ordu barədə “yalan məlumat yaymaq” və “xarici agent” kimi hesabat öhdəliklərini yerinə yetirməmək ittihamları irəli sürülüb.

Tanınmış YouTuber Yuri Dud da qiyabi olaraq həbs edilib və beynəlxalq axtarışa verilib. O, hərbi məlumat toplamaqda ittiham olunur. Hər iki jurnalist müharibənin başlanğıcından ölkəni tərk edib.

Ukrayna: Qarayaxma kampaniyasının hədəfi olan jurnalistlər

JFJ qeyd edir ki, Ukraynada da vəziyyət narahatedicidir. “Dzerkalo Tyzhnya” (ZN.ua) nəşrinin redaktoru İnna Vedernikova və jurnalist Yuliya Mostova iyulun ortalarında Telegram kanallarında yayılan qarayaxma kampaniyasının hədəfi olublar. Qısa müddət ərzində onlar haqqında 30-dan çox təhqiramiz paylaşım edilib.

Qazaxıstan və Qırğızıstan: Akkreditasiyaya və bank hesablarına məhdudiyyətlər

Qazaxıstanda Xarici İşlər Nazirliyi “Radio Azatıq”ın 16 jurnalistinin akkreditasiya sorğusuna imtina cavabı verib. Halbuki onlar sənədləri hələ fevral ayında təqdim etmişdilər.

Qırğızıstanda isə “Kloop” media orqanının dörd əməkdaşının bank hesabları xəbərdarlıq edilmədən bloklanıb. Bu hal həmin media qurumuna qarşı may ayında açılmış cinayət işi ilə əlaqələndirilir.

⸻

Qeyd: JFJ-nin hesabatı jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin olunması və media azadlığının qorunması üçün beynəlxalq ictimaiyyətə çağırış kimi dəyərləndirilir.
: